Niðurstöður síðari umræða um hvort hefja eigi sameiningarviðræður sbr. 4. gr. a. sveitarstjórnarlaga

Ákvörðun sveitarstjórnar á fundi þann 5. desember 2023.

„Álit um stöðu Fljótsdalshrepps sbr. b. lið 2. mgr. 4. gr. a. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 og
umsögn innviðaráðuneytisins sbr. 4. mgr. 4. gr. a. sömu laga voru birtar á vef Fljótsdalshrepps
þann 13. október 2023 til kynningar fyrir íbúa sveitarfélagsins, jafnframt sem tilgreind gögn
voru send á öll heimili í því.  Fyrri umræða í samræmi við 2. ml. 4. mgr. 4. gr. a.
sveitarstjórnarlaga fór fram á fundi sveitarstjórnar þann 7. nóvember sl. og var málinu þá vísað
til síðari umræðu.   Síðari umræða fór fram í dag og varð einróma ákvörðun sveitarstjórnar að
leita ekki eftir því við annað eða önnur sveitarfélög að hefja viðræður um sameiningu
Fljótsdalshrepps á grundvelli 119. gr. sveitarstjórnarlaga.  Ákvörðun sveitarstjórnar verður birt
á heimasíðu sveitarfélagsins ásamt upplýsingum um efni 5. mgr. 4. gr. a. sveitarstjórnarlaga.
Í umsögn innviðaráðuneytis um lögbundna starfsemi í sveitarfélaginu kemst það helst að þeirri
merkilegu niðurstöðu að þá fyrst væri sveitarfélagið fjárhagslega sjálfbært ef það sameinaðist
öðrum. Niðurstaða sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps er að vísa umsögninni til efnislegrar
meðferðar hjá þorrablótsnefndinni.


Nýverið skrifaði innviðaráðuneytið frétt á heimasíðu Stjórnarráðsins um samantekt umsagna
lögbundinnar þjónustu fámennra sveitarfélaga. Þar gerir ráðuneytið að höfuðmáli skoðun sína á
að íbúar í fámennustu sveitarfélögunum geti tæpast fjölgað sér á „náttúrulegan hátt“. Ekkert í
sveitarstjórnarlögum fjallar um hlutverk sveitarfélaga í þá veru að fjölga íbúum á „náttúrulegan
hátt“. Því verður ekki annað séð en að hér sé aðeins um að ræða sérstakan áhuga
innviðaráðuneytisins á kynlífi Fljótsdælinga.


Sveitarstjórn Fljótsdalshrepps gleðst yfir þessu áhugamáli ráðuneytisins og er afar áhugasöm
um áframhaldið.


Í tilefni af framangreindri ákvörðun sveitarstjórnar er íbúum bent á það úrræði sem þeim
stendur til boða samkvæmt 5. mgr. 4. gr. a. sveitarstjórnarlaga en þar segir:


„Taki sveitarstjórn ákvörðun um að hefja ekki sameiningarviðræður skv. 4. mgr. geta minnst
10% af þeim sem kosningarrétt eiga í sveitarfélagi óskað almennrar atkvæðagreiðslu um
ákvörðun sveitarstjórnar hafi slík atkvæðagreiðsla ekki þegar farið fram. Sveitarstjórn skal
verða við ósk íbúa eigi síðar en innan sex mánaða frá því að hún berst og skal niðurstaða
atkvæðagreiðslunnar vera bindandi fyrir sveitarstjórn. Að öðru leyti fer um atkvæðagreiðsluna
skv. 107. og 108. gr.“

24. sveitastjórnarfundur boðaður 05.12.2023

24. fundur sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps, Végarði 5.12. 2023, kl. 13:30

Dagskrá:

  1. Síðari umræða, fjárhagsáætlunar 2024 og þriggja ára áætlun.
  2. Viðaukar
  3. Gjaldskrár og samþykkir
  4. Íbúafundur um fjármál og byggðakjarna
  5. Skipan nefndar til gerðar búfjársamþykkar
  6. Bókun um landbúnaðarmál
  7. Tilnefning í svæðisráð Vatnajökulsþjóðgarðs
  8. Ný krafa um þjóðlendur í Fljótsdal
  9. Síðari umræða um hvort hefja eigi sameiningarviðræður sbr. 4.gr. sveitarstjórnarlaga
  10. Erindi Upphéraðsklasa um vefinn hengifoss.is
  11. Fundargerðir:
  1. Byggingar-og skipulagsnefndar 17.11.2023
  2. 11. Verkfundur Hengifosshúss 13.11.2023
  3. Umhverfis og loftslagsnefnd 27.11.2023 (áætlun um endurskoðaða loftslagstefnu)
  4. 1. Fundur um samráð austfirðinga í úrgangsmálum.
  5. Almannavarnarnefnd 16.11.2023
  6. Samtök orkusveitarfélaga 22.11.2023
  7. Aðalfundargerð HAUST 7.11.2023
  8. Sambands íslenskra sveitarfélaga 12.11.2023
  9. Sambands íslenskra sveitarfélaga 24.11.2023
  1. Skýrsla sveitarstjóra
  2. Önnur mál

 

Oddviti

Lárus Heiðarsson

Fundargerð íbúafundar 27.11.2023

Fundargerð rituðu Helga Eyjólfsdóttir

og Urður Gunnarsdóttir

Mættir voru rétt um 30 manns.

Fundur hófst kl 17.00. Lárus Heiðarsson oddviti stýrði fundi og bauð Ingvar Rafn Stefánsson frá Deloitte velkominn.

Ingvar Rafn kynnti fjárhagsáætlun sveitarfélagsins fyrir árið 2024 ásamt þriggja ára áætlun 2025-2027. Seinni umræða um áætlunina verður haldin í desember. 

Opnað var fyrir spurningar íbúa. 

Spurt var út í Ársali fasteignafélag og kostnað tengdan eignarhlut í félaginu. Sveitarstjóri sagði að í fyrsta sinn hefðu sveitarfélögin sem að félaginu stæðu þurft að leggja með félaginu.

Einnig spurt út í stöðugildi á Hengifossi og hvernig það væri hugsað. Sveitarstjóri upplýsti að það fælist einkum í eftirliti með húsum og bílastæðum og stígagerð. Fyrst um sinn væri gert ráð fyrir heilsárs-stöðugildi. Spurt var hvort staðan yrði auglýst, og sagðist sveitarstjóri gera ráð fyrir því. Enn væri óljóst hvort auka stöðugildi þyrfti yfir hásumarið og eins væri óljóst hvert fyrirkomulagið verði eftir 2024. Spurt var hver yrði yfirmaður starfsmanns, svarið var að líklega yrði það sveitarstjóri, nú eða oddviti. 

Nokkuð var spurt um aðstöðuhúsið við Hengifoss. Sveitarstjóri sagði gert ráð fyrir að það verði klárt fyrir rekstur á vormánuðum 2024 og að bílastæðin yrðu malbikuð næsta sumar en óljóst nákvæmlega hvenær. Ekki væri búið að ákveða fyrirkomulag með þrifum eftir að aðstöðuhúsið er tilbúið, hvort þau verði í verktöku eins og nú er eða starfsmenn hreppsins sjái um þau. Ekki hefur verið tekin afstaða til þess hvort hætt verði við samstarfssamning við Vatnajökulsþjóðgarð varðandi landvörslu, en gert er ráð fyrir honum í fjárhagsáætlun. Varðandi veitingarekstur í Hengifosshúsinu sagði sveitarstjóri að ef slíkur rekstur yrði auglýstur væri afar ólíklegt að hann færi af stað á næsta ári, þar sem aðstaða til slíks rekstrar væri ekki fyrir hendi í stöðunni. 

Einnig var spurt út í hvort einhverjar breytingar yrðu á menntastyrkjum. Sveitarstjóri upplýsti að úthlutunarreglur hefðu breyst á miðju ári og allur styrkur til ferðakostnaður hefði verið tekinn út. 

Þá var spurt um liðinn sameiginlegan kostnað sem sveitarstjóri sagði einkum felast í endurskoðun, lögfræðivinnu og laun sveitarstjóra og sveitarstjórnar. 

Varðandi spurning um umhverfisstyrkina, sagði oddviti að uppsöfnuð upphæð í umhverfisstyrkjum hafi verið um 100 milljónir en unnið hafi verið í því að lækka þá „snjóhengju“

HG sagði að ef vel gengi yrðu heildartekjur sveitarfélagsins um eða yfir 300 milljónir á ári, næstu árin. 

Fjórir möguleikar eru í skoðun fyrir notkun á aðstöðuhúsi við Hengifoss, þ.e.: upplýsingamiðstöð fyrir sveitarfélagið, sýning á Hengifoss svæðinu (reynslan á Þingvöllum af slíkum rekstri virðist ekki vera góð), veitingarekstur, verslun fyrir vörur framleiddar í Fljótsdal. 

Spurt var út í tilmæli frá yfirvöldum til sveitarfélaga að fara varlega í hækkanir út af verðbólgu og þá vísað í fyrirhugaðar hækkanir á sorphirðugjöldum og hvort ekki hefði verið íhugað að halda aftur af þeim. Sveitarstjóri sagði að nú væri reglan að þeir greiði sem hendi og því séu sorphirðugjöld að hækka, hafi ekki hækkað frá 2003. Nú sé raunkostnaðurinn á hvert heimili um 140.000. Sambærilegar hækkanir megi sjá í nágrannasveitarfélögum. Samningurinn við Íslenska gámafélagið var framlengdur um 6 mánuði og óvíst hvað verður þegar hann rennur út en hann feli í sér um 30% hækkun. Sveitarfélög á Austurlandi hafa hafið samtal um eigið sorpsamlag en ekkert liggur fyrir í þeim efnum. 

17:55 Gert var fundarhlé og snæddar fáeinar kótelettur. 

18:50 Skarphéðinn Smári Þórhallsson hjá LOGG kynnti skipulagsvinnu á Valþjófsstaðamelum ( í eigu sveitarfélagsins) og í Hamborg. 

Atvinnu-, iðnaðar og þjónustulóðir á Valþjófsstaðarmelu eru hugsaðar fyrir léttan iðnað og þjónustu, yrði ekki lengur efnistökusvæði. Ekki hafa fundist fornleifar á staðnum. Vinnuheitið á svæðinu er Garðar. Tillaga var lögð fyrir byggingarnefnd fyrir 2 vikum. Rætt að skerma af með trjám upp á sjónræn atriði og til að draga úr vindi. Rætt hvort búnaðarfélagið fengi lóð eða aðstöðu fyrir sín tæki. 

Fyrirspurn um hvort einhverjar hömlur væru á byggingarmagni á lóð? SSÞ sagði að það yrði, svo og ákvæði um hæð og mögulega útlit, s.s. ákveðna liti. Spurt hvort leyfa ætti lausar byggingar, SSÞ sagði að slíkt yrði að fara í byggingarskilmála. Þá markast stærð svæðis fyrir úrgang af því hvaða leið verði farin í úrgangsmálum. 

Sveitarstjóri upplýsti skiptar skoðanir væru á því hvort svæði fyrir úrgang væru sýnilegt; sumir væru andvígir því en aðrir hefðu bent á að betur yrði gengið um svæði sem væri sýnilegt. 

Fyrirspurn kom um hvort þetta yrðu leigu- eða eignarlóðir og sveitarstjóri segir þetta verða leigulóðir (nema Hengifosshúsið setji hreppinn á hausinn).

SSÞ kynnti í framhaldi frumdrög að skipulagi á fyrirhuguðum þéttbýliskjarna í landi Hamborgar. Minnti á að svæðið hefði fengið góða einkunn í úttekt Páls Líndals umhverfissálfræðings. Byggð færi upp í 105 metra hæð, svæðið allt um 20 hektarar, Lóðir væru áætlaðar 1300-2500 fm. Unnið er að fornleifaskráningu, vitað af rúst syðst á svæðinu og einnig nyrst. Líklega verður ekki lagt til að sett verði raðhús (hömlur á slökkvivatni). 

Sýndi tillögu að skipulagi með allt að 56 lóðum. Töluverður bratti í landinu, Yrði byggt í 4 fösum, byrjað næst þjóðvegi og svo upp. Ekki væri útilokað að breytingar yrðu gerðar á skipulagi eftir að byggingar hæfust og því gott að vinna í áföngum. Rústir við ána sem eru friðlýstar, svo líklega um 130 metra radíus sem ekki má byggja í kringum. Dýrt að tengja efri og neðra svæði saman með veg svo óvíst að það verði gert. 

Ávarðanir sem þarf að taka: 
Hvar á að byrja
Dýrahald; á  að leyfa hesta, hunda, ketti, hænur osfv. Við Vatnsenda í Reykjavík eru t.d. hestar leyfðir. 
Á að gera ráð fyrir lóð með leiktækjum, jafnvel leikskóla, hvað með íbúðir fyrir aldraða?
Hvað með atvinnustarfsemi, s.s. kennslu, hárgreiðslu, tækniþjónustu osfrv
Innviðir: Vatn, rafmagn, fráveita, slökkvivatn, ljósleiðari, götur og göngustígar. 

Fyrirspurn um hve langur sólargangur er á svæðinu, því svarað til að það komi oft sól þarna.

Spurt út í stærð lóðanna. Venjuleg lóð á Egilsstöðum er 600-1200 m2 en gert er ráð fyrir stærri lóðum í Hamborg eða 1200-2500 m2

Spurt út í leigugjald á lóðum. Sveitarfélagið greiðir ekkert leigugjald en hver lóðahafi borgar 2,5% af fasteignamati lóðar árlega.

SSÞ nefndi að vel sé hægt að breyta stærðum lóða, hér sé aðeins um tillögu að ræða. T.d. að hafa stærri lóðir og minni lóðir í bland.

Spurt hvort eitthvað hafi verið horft til annarra svipaðra hverfa á landinu. T.d. hefur verið horft til Hrafnagils í Eyjafirði og hverfi nálægt Selfossi.

Spurt hvort sveitarfélagið muni byggja á lóðunum eða hvort almennir leigutakar? Sveitarstóri svaraði því til að sveitarfélagið hafi hug á því að byggja 1-2 íbúðir til að ríða á vaðið. Einnig er til skoðunar að fá fasteignafélag í uppbygginguna, t.d. Ársali, Brák og Bríet. Hægt að stýra hvaða hópar séu hvar með skipulagi, ungt/eldra t.d.

Spurt hvenær sé áætlað að hægt sé að byrja að byggja. Skipulagið ætti að vera tilbúið á næsta ári en óvíst hvort og hve lengi andmæli munu tefja staðfestingu þess.

Líklega er ekki mjög dýrt að byggja á þessu landi þar sem grunnt er á möl.

Bent á að fyrirhugað byggingarland er undir því landi sem hefur verið notað til fjárreksturs úr Rana á haustinn og sveitarstjóri greindi frá því að rætt hafi verið við fjallskilastjóra vegna þessa og afar líklegt að það verði fundin lausn á þessu. Einnig var ljáð máls á mögulegum áhrifum ákvarðana um dýrahald á svæðinu á sauðfjárrækt í sveitinni.

Fundi slitið 19:55

Fundarstjóri Lárus Heiðarsson

Skattlagning á vindorkuver í Noregi rædd í stjórn Samtaka orkusveitarfélaga

 

Í byrjun október kynnti norska ríkisstjórnin frumvarp um grunnrentuskatt á vindorkuver en í frumvarpinu er einnig kveðið á um framleiðslugjald sem skiptist milli ríkis og sveitarfélaga. Í ljósi þess að hér á landi bíða sveitarfélög eftir tillögum starfshóps um skattlagningu á raforkuframleiðslu óskuðu Samtök orkusveitarfélaga eftir samantekt um meginatriði fyrirhugaðra lagabreytinga. Á fundi stjórnar SO 22. nóvember ræddi stjórnin minnisblað Guðjón Bragasonar lögfræðings um málið.

  • Vert er að halda þvi til haga að norsk orkufyrirtæki eru skattlögð á annan hátt en önnur norsk fyrirtæki og á töluvert annan hátt en íslensk orkufyrirtæki. Þau greiða 1) tekjuskatta, 2) fasteignaskatta, 3) auðlindarentuskatta, 4) raforkuskatta, 5) leyfisgjald, ennfremur 6) veita sveitarfélögum forkaupsrétt að orku á verði sem hefur á umliðnum árum verið umtalsvert undir markaðsverði. Í Noregi hafa ríki og sveitarfélög skipt sköttum af orkufyrirtækjum nokkuð jafnt á milli sín.
  • Grunnrentuskattur, sem er auðlindarentuskattur sem leggst ofan á tekjuskatt orkufyrirtækja, hefur verið lagður á vatnsaflsvirkjanir í Noregi frá árinu 1997 en vindorkuver hafa hins vegar verið undanþegin grunnrentuskatti þar til nú.

Meginatriði frumvarpsins

  1. Leiðarljós er m.a. að skattlagningin virki ekki letjandi á fjárfestingu í vindorkuverum og er því kveðið á um frádrátt vegna fjárfestinga. Grunnrentuskattur reiknast jafnframt af afkomu eftir tekjuskatt.
  2. Þar sem grunnrentuskattur er háður afkomu fyrirtækja geta tekjur orðið sveiflukenndar fyrir hið opinbera. En norska ríkið ábyrgist að skatttekjur renni að lágmarki að helmingi til sveitarfélaga.
  3. Einnig er kveðið á um sérreglur um afskriftir sem gilda um skattlagningu vindorkuvera sem eru þegar starfandi fyrir 1. janúar 2024.

    Skattprósentan miðast við 35% af reiknuðum hagnaði en upphafleg tillaga ríkisstjórnarinnar var 40%.

    Af málamiðlunum leiðir að tekjur hins opinbera af grunnrentuskatti verða í byrjun fremur takmarkaðar. En þær forsendur geta breyst ef raforkuverð hækkar áfram.

    Sérreglur eru í frumvarpinu sem taka tillit til þess að gildandi raforkusamningar eru með ólíkum skilmálum.

Einnig er kveðið á um hækkun skatts á raforkuframleiðslu:

  • Framleiðsluskattur hefur verið í gildi frá árinu 2022 en er nú hækkaður og verður 2.3 aurar/kWh. Áætlaðar tekjur hins opinbera af honum eru um 390 milljónir NOK á árinu 2024. Þessi skattur er ekki háður afkomu einstakra raforkuframleiðenda, öfugt við grunnrentuskattinn og er því öruggur tekjustofn fyrir sveitarfélögin þar sem framleiðslan fer fram.
  • 0,2 aurar af framleiðslugjaldi verða sérstaklega eyrnamerktir til nærsamfélaga. Þar er átt við að tekjur renni t.d. til náttúruverndar, hreindýraræktunar og annarra verkefna eða hagsmuna sem tengjast beint landnýtingu á viðkomandi svæði en á eftir að útfæra nánar, væntanlega í stjórnvaldsfyrirmælum.

Tekjuauki norskra sveitarfélaga

  • Í gegnum framleiðsluskattinn muni sveitarfélög fá tekjur sem jafngildir u.þ.b. helmingi af þeim tekjum sem renna til ríkisins af grunnrentuskatti. Þannig er áætlað að á árinu 2024 muni framleiðsluskatturinn gefa sveitarfélögum heildartekjur sem eru í kringum 390 milljónir NOK, eða nálægt 5 milljörðum ISK. Á þeim árum sem grunnrentuskattur skilar miklum tekjum munu sveitarfélögin einnig fá hærri tekjur með millifærslu frá ríkinu á næsta ári.

Munur á skattlagningu á orkuframleiðslu Íslandi og Noregi

Umræddar lagabreytingar í Noregi er ekki hægt að yfirfæra á einfaldan hátt yfir á íslenskar aðstæður því þær eru viðbót við það regluverk sem fyrir er í norskri löggjöf. Þar er t.d. fasteignaskattur útfærður með allt öðrum hætti en gert er hér á landi. Og þar er einnig í gildi náttúruauðlindaskattur á raforkuframleiðslu með vatnsafli sem rennur til sveitarfélaga og fylkja.

Þrátt fyrir þetta er mikilvægt að við umræðu um vindorkulöggjöf og skattlagningu á raforkuframleiðslu hafi íslenskir sveitarstjórnarmenn kynnt sér þessa þróun í norskri löggjöf.

Fyrir hönd stjórnar Samtaka orkusveitarfélaga,

Ása Valdís Árnadóttir, formaður


Þessi póstur var sendur á aðildarsveitarfélög Samtaka orkusveitarfélaga til upplýsinga og kynningar fyrir sveitarstjórnir.

23. sveitastjórnarfundur boðaður 23.11.2023

23. fundur sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps, Végarði 23.11. 2023, kl. 09:00

Dagskrá:

1. Fjárhagsáætlun 2024-2027 vinnufundur

Sveitarstjórn fór yfir fjárhagsáætlun fyrir árin 2024-2027 með sveitarstjóra og verkefnastjóra
hjá endurskoðunarfyrirtæki sveitarfélagsins. Íbúafundur um fjárhagsáætlun næsta árs
verður mánudaginn 27.nóvember kl 17:00 í Végarði. Ingvar Rafn mun kynna áætlunin á
fundinum.

Oddviti

Lárus Heiðarsson

Íbúafundur 27.11.23

Íbúafundur verður mánudaginn 27. nóvember kl. 17:00 í Végarði

Dagskrá:

17:00 Kynning á fjárhagsáætlun sveitarfélagsins. Ingvi Rafn Stefánsson frá Deloitte

18:00 Kvöldverður, hægt er að melda sig við Vigdísi í síma 845-9918 og á Facebook fyrir kvöldmatinn og verður boðið upp á kótilettur.

19:00 Fyrsta tillaga að deiliskipulagi byggðakjarna í Hamborg kynnt. Skipulags-og byggingarnefnd sér um kynningu ásamt Skarphéðni Smára Þórhallssyni ráðgjafa hjá Logg.

Fundur í byggingar- og skipulagsnefnd Fljótsdalshrepps í Végarði 17. nóvember

Sveitarstjórn.